Mới đầu, người ta nói nhiều đến Web3 sẽ thay thế Web2, và rồi Web1 là chỉ có thể đọc, Web 2 thì người dùng có thể viết và tương tác với nội dung, còn Web 3 thì người dùng còn được quyền sở hữu những gì mà mình đóng góp. Nhưng, đừng nghĩ mọi thứ cứ như mơ, có đúng là người dùng sẽ có thể sở hữu giá trị mà họ và cộng đồng tạo ra. Nhưng còn có những điều mà bạn sẽ không được người ta nói một cách đầy đủ.
1. Web 3 không chỉ người dùng là sản phẩm
Chúng ta nghe nhiều rằng với Web 2 thì người dùng chính là sản phẩm. Đúng vậy, để giúp các công ty Web 2 tạo ra giá trị khổng lồ với chi phí thấp thì họ phải làm sao để người dùng đóng góp giá trị và giá trị đó tạo nên sản phẩm. Người dùng Facebook, Google tạo nên nội dung để hấp dẫn những người dùng khác. Và có đông người dùng thì lại hấp dẫn những người dùng tạo nội dung. Đây là cơ chế gọi là multi-sided platform, nơi những nhóm người dùng khác nhau tạo thành sự hấp dẫn và giá trị cho nhóm người dùng còn lại. Web 3 không hề khác đi mà thậm chí còn đẩy mạnh yếu tố này lên một tầm cao hơn, tức là khiến cho nhiều người dùng tham gia vào việc trở thành một cách sớm hơn, nhiều hơn, và nỗ lực nhiều hơn. Tất nhiên, cả Web 2 và Web 3 đều phải tìm cách để thưởng cho những người dùng tạo nên giá trị. Trong Web 2 thì sự thưởng đó có thể là cơ hội kiếm tiền, như những người lái xe Uber, chủ cho thuê nhà AirBnB, người làm video trên YouTube, người tạo website bán hàng trên Shoptify,… đó là bên tạo giá trị. Còn bên tiêu thụ giá trị thì được tận hưởng nhiều video chất lượng, dịch vụ taxi rẻ và tiện hơn, thuê phòng rẻ hơn,… Còn đối với Web 3 thì tuy chưa làm được gì nhiều và có thể trong tương lai sẽ có thay đổi. Nhưng hiện nay thì phần lớn sẽ theo mô hình các giá trị được gộp lại thành của chung và những người sở hữu cổ phần, tức người sở hữu coin hoặc token sẽ được thấy giá trị của mình do những người tham gia sau đóng góp giá thị thêm nên nó gia tăng hơn.
Như vậy thì trên Web 3 không chỉ người dùng trở thành sản phẩm mà còn là cả người dùng và tiền của họ trở thành sản phẩm.
2. Web 3 không phải thuốc tiên
Bạn đừng sốc với những thông tin trên. Về bản chất con người là lười biếng và muốn có lợi cho mình nhiều hơn những gì mình xứng đáng được nhận. Và phải thú thật với bạn, tôi cũng vậy chẳng khác gì. Thế nên Web 3 chỉ đơn giản là cách để người dùng đóng góp nhiều hơn, chấp nhận rủi ro nhiều hơn, nỗ lực nhiều hơn.
Nhưng với Web 2 khi mà có ý tưởng tốt được triển khai tốt thì phần thưởng sẽ không phải chia chác cho nhiều người, trong khi với Web 3 thì có rất nhiều nhà đầu tư từ giai đoạn rất sớm, và tất nhiên ai mà chẳng muốn chia phần thưởng có lợi cho mình. Thế nên, có một số người khôn lỏi, thấy đủ là rút vốn liền chứ không đợi. Những giá trị mà cộng đồng góp vào chưa kịp dùng để trang trải cho việc phát triển sản phẩm, dịch vụ nên nhiều dự án phải chết yểu.
3. Web 3 gặp nhiều khó khăn về công nghệ
Chúng ta đều biết rằng công nghệ blockchain đã tạo nên một hướng đi mới cho công nghệ, nhất là áp dụng trong lĩnh vực tài chính. Thanh toán với công nghệ blockchain rất nhanh chóng, dễ dàng, và đang tin cậy nữa. Vì thế cho nên DeFi, tức tài chính phi tập trung giúp có thể triển khai rất nhiều dịch vụ tài chính trên blockchain mà không cần phải tin cậy vào con người, không cần nhiều sự kiểm tra và cắt giảm được vô số chi phí không cần thiết.
Công nghệ blockchain cũng mở ra khả năng của NFT, tức các token không phân chia được. Nó giúp cho việc người dùng các trò chơi có thể liên kết được phần thưởng với nhau, giao dịch với nó độc lập khỏi phạm vi của một trò chơi đơn lẻ,… và rất có thể sẽ được áp dụng để giúp cho nhiều ngành như kinh doanh bất động sản, giao dịch tín chỉ cho hàng hóa,…
Thế nhưng công nghệ cũng như hạ tầng cho những điều đó còn khá xa với mong đợi của chúng ta. Bên cạnh đó còn rất nhiều rào cản về mặt pháp lý, về thói quen, và những xung đột quyền lợi với những tổ chức vốn có nhiều quyền lực hiện nay.
Và chi phí cũng là một vấn đề. Như đã nói ở trên càng có nhiều người tham gia đầu tư từ sớm, nhiều chủ, hay nhiều thầy mà ít thợ nên việc tối ưu hóa chi phí cũng vẫn còn là một vấn đề không dễ giải quyết cho nhiều dự án. Và yếu tố này lại rất quan trọng, nếu không tiết kiệm được chi phí, sao phải thay Web 2 bằng Web 3 khi mà mọi người vẫn chấp nhận được việc phải tin tưởng vào một vài công ty lớn?
4. Web 3 vẫn đầy triển vọng
Web 3 không phải thuốc tiên cho mọi vấn đề, và Web 2 cũng sẽ tiếp tục tồn tại và thịnh vượng trong thời gian dài vì không phải cái gì cũng cần phi tập trung. Nhưng về lâu dài Web 3 sẽ có được lợi thế trong một số lĩnh vực nhất định và đó sẽ là phần mà nó thể hiện được giá trị của mình. Sẽ có những công ty Web 3 (vì mình cũng không biết phải gọi nó thế nào cho đúng) trở nên thịnh vượng và to lớn và giá trị cổ phần (coin, token) của nó sẽ trở nên rất lớn, và đó sẽ là phần thưởng cho những người giữ vững niềm tin lâu dài và thận trọng chọn lựa thật tốt những dự án để đầu tư.
Trên hết, mình vẫn tin rằng Web 3 sẽ không thay thế Web 2 mà sẽ là bổ sung cho nó, mang lại cho người dùng thêm những lựa chọn cho những nhu cầu mới của họ.
Còn bạn, bạn có suy nghĩ như thế nào? Hãy bình luận nhé!
1. Web 3 không chỉ người dùng là sản phẩm
Chúng ta nghe nhiều rằng với Web 2 thì người dùng chính là sản phẩm. Đúng vậy, để giúp các công ty Web 2 tạo ra giá trị khổng lồ với chi phí thấp thì họ phải làm sao để người dùng đóng góp giá trị và giá trị đó tạo nên sản phẩm. Người dùng Facebook, Google tạo nên nội dung để hấp dẫn những người dùng khác. Và có đông người dùng thì lại hấp dẫn những người dùng tạo nội dung. Đây là cơ chế gọi là multi-sided platform, nơi những nhóm người dùng khác nhau tạo thành sự hấp dẫn và giá trị cho nhóm người dùng còn lại. Web 3 không hề khác đi mà thậm chí còn đẩy mạnh yếu tố này lên một tầm cao hơn, tức là khiến cho nhiều người dùng tham gia vào việc trở thành một cách sớm hơn, nhiều hơn, và nỗ lực nhiều hơn. Tất nhiên, cả Web 2 và Web 3 đều phải tìm cách để thưởng cho những người dùng tạo nên giá trị. Trong Web 2 thì sự thưởng đó có thể là cơ hội kiếm tiền, như những người lái xe Uber, chủ cho thuê nhà AirBnB, người làm video trên YouTube, người tạo website bán hàng trên Shoptify,… đó là bên tạo giá trị. Còn bên tiêu thụ giá trị thì được tận hưởng nhiều video chất lượng, dịch vụ taxi rẻ và tiện hơn, thuê phòng rẻ hơn,… Còn đối với Web 3 thì tuy chưa làm được gì nhiều và có thể trong tương lai sẽ có thay đổi. Nhưng hiện nay thì phần lớn sẽ theo mô hình các giá trị được gộp lại thành của chung và những người sở hữu cổ phần, tức người sở hữu coin hoặc token sẽ được thấy giá trị của mình do những người tham gia sau đóng góp giá thị thêm nên nó gia tăng hơn.
Như vậy thì trên Web 3 không chỉ người dùng trở thành sản phẩm mà còn là cả người dùng và tiền của họ trở thành sản phẩm.
2. Web 3 không phải thuốc tiên
Bạn đừng sốc với những thông tin trên. Về bản chất con người là lười biếng và muốn có lợi cho mình nhiều hơn những gì mình xứng đáng được nhận. Và phải thú thật với bạn, tôi cũng vậy chẳng khác gì. Thế nên Web 3 chỉ đơn giản là cách để người dùng đóng góp nhiều hơn, chấp nhận rủi ro nhiều hơn, nỗ lực nhiều hơn.
Nhưng với Web 2 khi mà có ý tưởng tốt được triển khai tốt thì phần thưởng sẽ không phải chia chác cho nhiều người, trong khi với Web 3 thì có rất nhiều nhà đầu tư từ giai đoạn rất sớm, và tất nhiên ai mà chẳng muốn chia phần thưởng có lợi cho mình. Thế nên, có một số người khôn lỏi, thấy đủ là rút vốn liền chứ không đợi. Những giá trị mà cộng đồng góp vào chưa kịp dùng để trang trải cho việc phát triển sản phẩm, dịch vụ nên nhiều dự án phải chết yểu.
3. Web 3 gặp nhiều khó khăn về công nghệ
Chúng ta đều biết rằng công nghệ blockchain đã tạo nên một hướng đi mới cho công nghệ, nhất là áp dụng trong lĩnh vực tài chính. Thanh toán với công nghệ blockchain rất nhanh chóng, dễ dàng, và đang tin cậy nữa. Vì thế cho nên DeFi, tức tài chính phi tập trung giúp có thể triển khai rất nhiều dịch vụ tài chính trên blockchain mà không cần phải tin cậy vào con người, không cần nhiều sự kiểm tra và cắt giảm được vô số chi phí không cần thiết.
Công nghệ blockchain cũng mở ra khả năng của NFT, tức các token không phân chia được. Nó giúp cho việc người dùng các trò chơi có thể liên kết được phần thưởng với nhau, giao dịch với nó độc lập khỏi phạm vi của một trò chơi đơn lẻ,… và rất có thể sẽ được áp dụng để giúp cho nhiều ngành như kinh doanh bất động sản, giao dịch tín chỉ cho hàng hóa,…
Thế nhưng công nghệ cũng như hạ tầng cho những điều đó còn khá xa với mong đợi của chúng ta. Bên cạnh đó còn rất nhiều rào cản về mặt pháp lý, về thói quen, và những xung đột quyền lợi với những tổ chức vốn có nhiều quyền lực hiện nay.
Và chi phí cũng là một vấn đề. Như đã nói ở trên càng có nhiều người tham gia đầu tư từ sớm, nhiều chủ, hay nhiều thầy mà ít thợ nên việc tối ưu hóa chi phí cũng vẫn còn là một vấn đề không dễ giải quyết cho nhiều dự án. Và yếu tố này lại rất quan trọng, nếu không tiết kiệm được chi phí, sao phải thay Web 2 bằng Web 3 khi mà mọi người vẫn chấp nhận được việc phải tin tưởng vào một vài công ty lớn?
4. Web 3 vẫn đầy triển vọng
Web 3 không phải thuốc tiên cho mọi vấn đề, và Web 2 cũng sẽ tiếp tục tồn tại và thịnh vượng trong thời gian dài vì không phải cái gì cũng cần phi tập trung. Nhưng về lâu dài Web 3 sẽ có được lợi thế trong một số lĩnh vực nhất định và đó sẽ là phần mà nó thể hiện được giá trị của mình. Sẽ có những công ty Web 3 (vì mình cũng không biết phải gọi nó thế nào cho đúng) trở nên thịnh vượng và to lớn và giá trị cổ phần (coin, token) của nó sẽ trở nên rất lớn, và đó sẽ là phần thưởng cho những người giữ vững niềm tin lâu dài và thận trọng chọn lựa thật tốt những dự án để đầu tư.
Trên hết, mình vẫn tin rằng Web 3 sẽ không thay thế Web 2 mà sẽ là bổ sung cho nó, mang lại cho người dùng thêm những lựa chọn cho những nhu cầu mới của họ.
Còn bạn, bạn có suy nghĩ như thế nào? Hãy bình luận nhé!
