Tìm hiểu cách thức hoạt động của các nhà tạo lập thị trường và tại sao chúng lại quan trọng. Đây cũng là kiến thức cơ bản giúp các bạn hiểu được bản chất của các hoạt động giao dịch tiền số thông qua các sàn giao dịch phi tập trung cũng như nền tảng để tìm hiểu trong lĩnh vực DeFi sau này.
Nhà tạo lập thị trường là một công ty hoặc cá nhân sẵn sàng mua hoặc bán các khoản đầu tư (cổ phiếu, tiền kỹ thuật số,...). Các nhà đầu tư có thể mua và bán chứng khoán bất cứ khi nào họ muốn. Hãy nhớ rằng mỗi khi bạn mua hoặc bán một khoản đầu tư, sẽ có một bên khác ở đầu bên kia của giao dịch đó. Bên đó thường là nhà tạo lập thị trường.
Nhà tạo lập thị trường sẽ đưa ra mức giá cập nhật mà họ sẵn sàng mua hoặc bán và số lượng chứng khoán mà họ sẵn sàng mua hoặc bán ở những mức giá đó. Hãy cùng tìm hiểu cách thức hoạt động của các nhà tạo lập thị trường, tại sao họ lại quan trọng đối với thị trường chứng khoán và cách họ kiếm tiền.
Hiểu các nhà tạo lập thị trường
Các nhà tạo lập thị trường thường là các ngân hàng hoặc công ty môi giới cung cấp dịch vụ giao dịch. Bằng cách tạo ra thị trường các loại tài sản đầu tư (như cổ phiếu, tiền số,..), các ngân hàng và công ty môi giới này thu hút hoạt động giao dịch và sử dụng dịch vụ của họ lớn hơn nhiều bằng việc làm cho khách hàng được giao dịch một cách nhanh chóng, thuận lợi mà không phải chờ đợi.
Các nhà tạo lập thị trường thường mang theo một kho chứa bất kỳ tài sản đầu tư (như chứng khoán, tiền số,...) nào mà họ tạo ra thị trường. Ngoài ra, họ liên tục đưa ra báo giá về mức giá mà họ sẵn sàng trả để mua thêm (giá mua) và mức giá mà họ sẵn sàng bán. Sự khác biệt giữa báo giá mua và bán được gọi là chênh lệch giá mua-bán.
Khi một nhà tạo lập thị trường nhận được lệnh mua, họ sẽ ngay lập tức bán cổ phiếu từ kho của mình với giá niêm yết để hoàn thành đơn đặt hàng. Nếu nó nhận được lệnh bán, nó sẽ mua cổ phiếu với giá niêm yết và thêm chúng vào kho của mình. Nó sẽ chấp nhận một trong hai bên của giao dịch, ngay cả khi bên kia không xếp hàng ngay lập tức để hoàn tất giao dịch.
Như vậy, có thể nói nhà tạo lập thị trường (market maker) thực chất là những người cung cấp thanh khoản (liquidity provider) cho thị trường để thị trường giao dịch một cách nhanh chóng mà không phải tốn thời gian chờ đợi. Nếu không có những nhà tạo lập thị trường (market maker) thì người mua và người bán phải chờ đợi những lệnh mua hoặc lệnh bán của mình cho đến khi có người nào thực sự cần bán hay cần mua với mức giá tương ứng thì mới khớp được lệnh.
Các nhà tạo lập thị trường được quy định bởi sàn giao dịch mà họ hoạt động, cũng như bất kỳ cơ quan quản lý ngành tài chính nào ở quốc gia mà họ đặt trụ sở vì họ hoạt động với tư cách là đại lý môi giới. Các sàn giao dịch tại Hoa Kỳ được quản lý bởi Ủy ban Chứng khoán và Hối đoái Hoa Kỳ (SEC). Các nhà môi giới-đại lý cũng phải đăng ký với FINRA. Tuy nhiên, trong lĩnh vực tiền số, đặc biệt trong lĩnh vực DeFi, bất kỳ ai cũng có thể tham gia làm nhà tạo lập thị trường.
Trong lĩnh vực đầu tư truyền thống, các nhà tạo lập thị trường ở các thị trường khác nhau và hoạt động trên các sàn giao dịch khác nhau phải tuân theo các quy tắc khác nhau về những gì họ được phép mua và bán cũng như các loại giao dịch họ có thể thực hiện. Tuy nhiên, trong lĩnh vực crypto, nhất là với DeFi, rào cản này hiện không còn, và đây cũng là chủ đề tranh cãi đối với những nhà làm luật và các công ty DeFi.
Các nhà tạo lập thị trường cải thiện thị trường như thế nào
Chức năng chính của nhà tạo lập thị trường là giảm sự biến động và tạo điều kiện thuận lợi cho việc khám phá giá trên thị trường tài sản đầu tư (chứng khoán, crypto,...) bằng cách cung cấp một phạm vi giao dịch hạn chế đối với các loại tài sản đầu tư mà họ tạo ra trên thị trường. Nhà tạo lập thị trường cho phép dòng giao dịch tự do diễn ra nhanh chóng, ngay cả khi không có người mua hoặc người bán xếp hàng để hoàn tất giao dịch ngay lập tức.
Nếu các nhà tạo lập thị trường không tồn tại, mỗi người mua sẽ phải đợi người bán khớp lệnh của họ. Điều đó có thể mất nhiều thời gian, đặc biệt nếu người mua hoặc người bán không sẵn sàng chấp nhận thực hiện một phần đơn đặt hàng của họ. (Nghĩa là, họ có thể lấy toàn bộ số cổ phiếu mà họ đặt mua hoặc không lấy gì cả.) Nếu không có các nhà tạo lập thị trường, hầu hết các tài sản đầu tư (như chứng khoán, tiền số,...) sẽ không có đủ thanh khoản để hỗ trợ khối lượng giao dịch ngày nay.
Các nhà tạo lập thị trường kiếm tiền như thế nào
Nhà tạo lập thị trường đưa ra hai báo giá: Một là giá mà họ sẵn sàng mua chứng khoán và hai là giá mà họ sẵn sàng bán. Giá bán của nhà tạo lập thị trường luôn cao hơn giá mua, thường chỉ vài xu. Như đã lưu ý trước đây, chênh lệch giữa giá mua và giá bán được gọi là chênh lệch giá mua-giá bán.
Các nhà tạo lập thị trường kiếm được tiền nhờ chênh lệch giá mua-giá bán vì họ giao dịch với khối lượng rất lớn. Vì vậy, nếu một nhà tạo lập thị trường mua cổ phiếu trung bình với giá thấp hơn vài xu so với giá bán, thì với đủ khối lượng, nó sẽ tạo ra một khoản thu nhập đáng kể.
Ví dụ: nếu cổ phiếu của Apple (AAPL) đang giao dịch quanh mức 175 USD/cổ phiếu, nhà tạo lập thị trường có thể đưa ra giá mua (giá mà họ sẵn sàng mua) là 174.95 USD và giá chào bán (giá mà họ sẵn sàng bán) là $175.05. Sự khác biệt 0.1 đô la có vẻ không nhiều đối với các nhà đầu tư nhỏ lẻ, nhưng hãy xem xét rằng 90 triệu cổ phiếu của Apple được trao tay mỗi ngày. Nếu mọi giao dịch mua cổ phiếu Apple đều thông qua một nhà tạo lập thị trường, thì họ sẽ kiếm được 9 triệu đô la mỗi ngày.
Tuy nhiên, nhà tạo lập thị trường chấp nhận một số rủi ro. Không có gì đảm bảo rằng nó sẽ có thể tìm được người mua hoặc người bán với giá niêm yết. Nó có thể thấy nhiều người bán hơn người mua, đẩy hàng tồn kho của nó lên cao hơn và giá của nó giảm xuống hoặc ngược lại. Và, nếu thị trường đi ngược lại nó và nó không thiết lập đủ mức chênh lệch giá mua-bán, thì nó có thể mất tiền.
Tầm quan trọng của các nhà tạo lập thị trường
Các nhà tạo lập thị trường rất cần thiết để cho phép thị trường tài chính hoạt động trơn tru và đáp ứng các đơn đặt hàng lớn và nhỏ. Bất cứ khi nào bạn đầu tư vào cổ phiếu hay tiền số, sẽ có người ở đầu bên kia giao dịch của bạn và đó có thể là nhà tạo lập thị trường.
Tham khảo và điều chỉnh từ bài viết của Adam Levy từ The Motley Foo
Blockchain, Crypto, DeFi, NFT, Tài sản số,... là những lĩnh vực biến đổi không ngừng. Để có thông tin và kiến thức cập nhật về lĩnh vực này, bạn chỉ cần truy cập BuocNgoat.com
Nhà tạo lập thị trường là một công ty hoặc cá nhân sẵn sàng mua hoặc bán các khoản đầu tư (cổ phiếu, tiền kỹ thuật số,...). Các nhà đầu tư có thể mua và bán chứng khoán bất cứ khi nào họ muốn. Hãy nhớ rằng mỗi khi bạn mua hoặc bán một khoản đầu tư, sẽ có một bên khác ở đầu bên kia của giao dịch đó. Bên đó thường là nhà tạo lập thị trường.
Nhà tạo lập thị trường sẽ đưa ra mức giá cập nhật mà họ sẵn sàng mua hoặc bán và số lượng chứng khoán mà họ sẵn sàng mua hoặc bán ở những mức giá đó. Hãy cùng tìm hiểu cách thức hoạt động của các nhà tạo lập thị trường, tại sao họ lại quan trọng đối với thị trường chứng khoán và cách họ kiếm tiền.
Hiểu các nhà tạo lập thị trường
Các nhà tạo lập thị trường thường là các ngân hàng hoặc công ty môi giới cung cấp dịch vụ giao dịch. Bằng cách tạo ra thị trường các loại tài sản đầu tư (như cổ phiếu, tiền số,..), các ngân hàng và công ty môi giới này thu hút hoạt động giao dịch và sử dụng dịch vụ của họ lớn hơn nhiều bằng việc làm cho khách hàng được giao dịch một cách nhanh chóng, thuận lợi mà không phải chờ đợi.
Các nhà tạo lập thị trường thường mang theo một kho chứa bất kỳ tài sản đầu tư (như chứng khoán, tiền số,...) nào mà họ tạo ra thị trường. Ngoài ra, họ liên tục đưa ra báo giá về mức giá mà họ sẵn sàng trả để mua thêm (giá mua) và mức giá mà họ sẵn sàng bán. Sự khác biệt giữa báo giá mua và bán được gọi là chênh lệch giá mua-bán.
Khi một nhà tạo lập thị trường nhận được lệnh mua, họ sẽ ngay lập tức bán cổ phiếu từ kho của mình với giá niêm yết để hoàn thành đơn đặt hàng. Nếu nó nhận được lệnh bán, nó sẽ mua cổ phiếu với giá niêm yết và thêm chúng vào kho của mình. Nó sẽ chấp nhận một trong hai bên của giao dịch, ngay cả khi bên kia không xếp hàng ngay lập tức để hoàn tất giao dịch.
Như vậy, có thể nói nhà tạo lập thị trường (market maker) thực chất là những người cung cấp thanh khoản (liquidity provider) cho thị trường để thị trường giao dịch một cách nhanh chóng mà không phải tốn thời gian chờ đợi. Nếu không có những nhà tạo lập thị trường (market maker) thì người mua và người bán phải chờ đợi những lệnh mua hoặc lệnh bán của mình cho đến khi có người nào thực sự cần bán hay cần mua với mức giá tương ứng thì mới khớp được lệnh.
Các nhà tạo lập thị trường được quy định bởi sàn giao dịch mà họ hoạt động, cũng như bất kỳ cơ quan quản lý ngành tài chính nào ở quốc gia mà họ đặt trụ sở vì họ hoạt động với tư cách là đại lý môi giới. Các sàn giao dịch tại Hoa Kỳ được quản lý bởi Ủy ban Chứng khoán và Hối đoái Hoa Kỳ (SEC). Các nhà môi giới-đại lý cũng phải đăng ký với FINRA. Tuy nhiên, trong lĩnh vực tiền số, đặc biệt trong lĩnh vực DeFi, bất kỳ ai cũng có thể tham gia làm nhà tạo lập thị trường.
Trong lĩnh vực đầu tư truyền thống, các nhà tạo lập thị trường ở các thị trường khác nhau và hoạt động trên các sàn giao dịch khác nhau phải tuân theo các quy tắc khác nhau về những gì họ được phép mua và bán cũng như các loại giao dịch họ có thể thực hiện. Tuy nhiên, trong lĩnh vực crypto, nhất là với DeFi, rào cản này hiện không còn, và đây cũng là chủ đề tranh cãi đối với những nhà làm luật và các công ty DeFi.
Các nhà tạo lập thị trường cải thiện thị trường như thế nào
Chức năng chính của nhà tạo lập thị trường là giảm sự biến động và tạo điều kiện thuận lợi cho việc khám phá giá trên thị trường tài sản đầu tư (chứng khoán, crypto,...) bằng cách cung cấp một phạm vi giao dịch hạn chế đối với các loại tài sản đầu tư mà họ tạo ra trên thị trường. Nhà tạo lập thị trường cho phép dòng giao dịch tự do diễn ra nhanh chóng, ngay cả khi không có người mua hoặc người bán xếp hàng để hoàn tất giao dịch ngay lập tức.
Nếu các nhà tạo lập thị trường không tồn tại, mỗi người mua sẽ phải đợi người bán khớp lệnh của họ. Điều đó có thể mất nhiều thời gian, đặc biệt nếu người mua hoặc người bán không sẵn sàng chấp nhận thực hiện một phần đơn đặt hàng của họ. (Nghĩa là, họ có thể lấy toàn bộ số cổ phiếu mà họ đặt mua hoặc không lấy gì cả.) Nếu không có các nhà tạo lập thị trường, hầu hết các tài sản đầu tư (như chứng khoán, tiền số,...) sẽ không có đủ thanh khoản để hỗ trợ khối lượng giao dịch ngày nay.
Các nhà tạo lập thị trường kiếm tiền như thế nào
Nhà tạo lập thị trường đưa ra hai báo giá: Một là giá mà họ sẵn sàng mua chứng khoán và hai là giá mà họ sẵn sàng bán. Giá bán của nhà tạo lập thị trường luôn cao hơn giá mua, thường chỉ vài xu. Như đã lưu ý trước đây, chênh lệch giữa giá mua và giá bán được gọi là chênh lệch giá mua-giá bán.
Các nhà tạo lập thị trường kiếm được tiền nhờ chênh lệch giá mua-giá bán vì họ giao dịch với khối lượng rất lớn. Vì vậy, nếu một nhà tạo lập thị trường mua cổ phiếu trung bình với giá thấp hơn vài xu so với giá bán, thì với đủ khối lượng, nó sẽ tạo ra một khoản thu nhập đáng kể.
Ví dụ: nếu cổ phiếu của Apple (AAPL) đang giao dịch quanh mức 175 USD/cổ phiếu, nhà tạo lập thị trường có thể đưa ra giá mua (giá mà họ sẵn sàng mua) là 174.95 USD và giá chào bán (giá mà họ sẵn sàng bán) là $175.05. Sự khác biệt 0.1 đô la có vẻ không nhiều đối với các nhà đầu tư nhỏ lẻ, nhưng hãy xem xét rằng 90 triệu cổ phiếu của Apple được trao tay mỗi ngày. Nếu mọi giao dịch mua cổ phiếu Apple đều thông qua một nhà tạo lập thị trường, thì họ sẽ kiếm được 9 triệu đô la mỗi ngày.
Tuy nhiên, nhà tạo lập thị trường chấp nhận một số rủi ro. Không có gì đảm bảo rằng nó sẽ có thể tìm được người mua hoặc người bán với giá niêm yết. Nó có thể thấy nhiều người bán hơn người mua, đẩy hàng tồn kho của nó lên cao hơn và giá của nó giảm xuống hoặc ngược lại. Và, nếu thị trường đi ngược lại nó và nó không thiết lập đủ mức chênh lệch giá mua-bán, thì nó có thể mất tiền.
Tầm quan trọng của các nhà tạo lập thị trường
Các nhà tạo lập thị trường rất cần thiết để cho phép thị trường tài chính hoạt động trơn tru và đáp ứng các đơn đặt hàng lớn và nhỏ. Bất cứ khi nào bạn đầu tư vào cổ phiếu hay tiền số, sẽ có người ở đầu bên kia giao dịch của bạn và đó có thể là nhà tạo lập thị trường.
Tham khảo và điều chỉnh từ bài viết của Adam Levy từ The Motley Foo
Blockchain, Crypto, DeFi, NFT, Tài sản số,... là những lĩnh vực biến đổi không ngừng. Để có thông tin và kiến thức cập nhật về lĩnh vực này, bạn chỉ cần truy cập BuocNgoat.com